جوغان ها و انواع آن

جوغان ها و انواع آن

==========

 از انواع نشانه ها که به تعداد زیادی در اراضی و مناطق مختلف کشور با آنها روبرو می شویم، جوغان ها بوده که در زمینه گنج یابی یکی از موارد بحث برانگیز به شمار می روند.

باید متذکر شوم که بطور کلی، تمامی حکاکی های هندسی گود بر روی سنگ ها و صخره ها را، جوغان یا جوغن می گوییم و البته در مناطق مختلف کشور با نامها و اسامی مختلفی از آن یاد می شود، مانند:

کاسه سنگ

پیاله

فنجان

گوَن

جَوَن

چوگان

تَلم

جوقن و ...

ضمنا توجه داشته باشید که جوغان ها فقط شامل حکاکی های گود گرد نبوده و تمامی اشکال هندسی را نیز، در بر می گیرد، مانند:

حکاکی های گرد و بیضی شکل (کروی)
حکاکی های مربع و مستطیل شکل (مکعبی)
حکاکی های مثلثی و هرمی شکل و مخروطی

در اکثر نقاط ایران و حتی جهان! حکاکی های فوق را ، میتوانید پیدا نمایید که مشابه موارد یاد شده فوق بوده و بسیاری از آنها، نشانه ای برای قبرها و مقبره ها می باشند ولی تمام آنها الزاما نشانه قبر نبوده و نیست!
برای اینکه بفهمیم کدام یک از این حکاکی ها درست می باشند باید در نزدیکی محلی که مشغول تحقیقات می باشیم، این سه عنصر وجود داشته باشد:

1 -آب
2- تپه یا زمین شیب دار به سمتی که خورشید صبح ها بصورت مایل به آن بتابد و تقریبا در تمام طول روز نور خورشید به آنجا تابیده شود.
3- منطقه مسکونی جدید یا قدیمی و تخریب شده (آثار زندگی)

هر سه مورد فوق باید حتما موجود باشند. اگر یکی از این عناصر وجود نداشته باشد نشانه هایی که روی صخره ها حکاکی شده  مفهوم دیگری داشته و نشانه قبر و مقبره نخواهد بود.

اولین معیار کیفیت است ، باید حکاکی ها یکنواخت و اصولی باشد و حتی اگر فرسایش بر روی آنها تاثیراتی گذاشته باشد، باز هم بتوان تاثیرات دست بشر را بر روی آن مشاهده نمود. این نکته را نیز باید مد نظر داشته باشیم که در مکان هایی که احتمال آب چکه بر روی سنگها و صخره ها وجود دارد (ماتند: کف غارها و سنگهایی که در در پناه و زیر سنگهای بزرگ تر قرار دارند) احتمال خطای ما زیاد خواهد بود و لذا بهتر آن است که از آنها چشم پوشی نماییم.
عمق آنها از 5 سانت شروع می شود و گاها تا 35 سانت نیز دیده شده است ، قطرشان نیز، بین 5 سانت تا یک متر هم می باشد!
هدف از ساخت این نشانه ها گاهی تقدیم کردن چیزی برای مرده است… (مانند امروز که حلوا و خرما بر سر مزار می گذارند) که در باستان شناسی آن را ” گودال قبر” می گویند، ولی این شامل همه قبرها و قبرستانها نمی شود، چرا که در بسیاری از موارد، کروکی یک قبرستان یا چند مقبره مهم در زیر زمین می باشد و به این دلیل ساخته شده اند که با این روش فقط نزدیکان و اقوام متوفی از محل قبرهای خاندان خود، مطلع گردد و بدین ترتیب از گزند دزدان و دستبرد، به دور باشند. البته باید متذکر شوم که برخی از این نشانه ها نیز جنبه دینی و اعتقادی نیز دارد که  این موارد از بحث ما خارج می باشد.

 

باید این نکته را هم متذکر گردم که بین نشانه ها تا قبرها، فاصله استانداردی وجود ندارد و همانطور که در تصاویر نمونه زیر هم مشاهده می کنید گاهی قبر به نشانه آن خیلی نزدیک بوده و گاهی هم کمی دورتر و …

حال به تصاویر نمونه پایین نگاه کنید و به استاندارد نبودن فاصله بین نشانه ها و قبرها، بیشتر آشنا شوید و برای کسب اطلاعات کامل و راهگشا پیشنهاد می کنم تا کتاب جوغان نامه مرجع را تهیه و مطالعه نمایید.

منبع :اکادمی گنج/

کسب درامد از گلداپ