/اسامی باستانی استان های ایران /راز گرم شدن حمام شیخ بهایی با یک شمع

راز گرم شدن حمام شیخ بهایی با یک شمع

بنا بر نقلی مشهور زمانی که تعدادی محقق انگلیسی می‌خواستند راز گرم شدن این حمام به کمک شمع را بفهمند با دستکاری در معماری بنا باعث شدند که شمع حمام نیز با مشکل مواجه شود و از آن زمان دیگر این شمع‌ روشن نشده‌ است.


ساختمان حمام شیخ‌بهایی مربوط به دوره صفوی – قاجار است و در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این حمام با استفاده از یک سیستم پیچیده مهندسی به مدت طولانی تنها با یک شمع روشن می‌شده است.

درباره چگونگی گرم شدن این حمام به کمک شمع شایعات فراوانی وجود دارد، اما تنها نظریه قابل قبول درباره این حمام این است که یک سیستم سفالینه لوله کشی زیرزمینی در حد فاصل آبریزگاه مسجد جامع و این حمام وجود داشته که با روش مکش طبیعی، گازهایی مانند متان و اکسیدهای گوگردی را به مشعل خزینه حمام هدایت می‌کرده و این گازها به عنوان منبع گرما در مشعل خزینه می‌سوخته است.

این احتمال وجود دارد که این گازها به طور مستقیم از مواد زاید دفع شده در خود حمام جمع آوری می‌شده است.

در جریان مرمت خانه شیخ بهایی که در نزدیکی گرمابه قرار دارد در کف زمین تنپوشه‌های سفالی و چاه‌های مرتبطی پیدا شده که احتمال دارد مربوط به طراحی حمام باشد.

همچنین با مطالعات باستان‌شناسی در این منطقه مشخص شد که فاضلاب شهر اصفهان توسط لوله‌های جمع آوری فاضلاب وارد خزینه حمام می‌شده است.

در واقع شیخ‌بهایی طبق محاسباتی دقیقی خزینه حمام را به گونه‌ای طراحی کرده بود که فاضلاب این مکان تبدیل به گاز متان شود.
همچنین بخشی از لجن‌های ته نشین شده در این مکان برای تولید بیوگاز مورد استفاده قرار می‌گرفت، بدین شکل که شیخ بهایی با محاسباتی حجم لجن مورد نیاز برای تولید بیوگاز را مشخص کرده بود و گاز تولید شده به وسیله شعله‌هایی مخزن آب حمام را گرم می‌کرد.
بنابراین آب این حمام با سیستم «دم و گاز» یعنی به کمک گاز متان فاضلاب مسجد جامع و چکیدن روغن عصارخانه شیخ بهایی (عصارخانه محلی برای تهیه روغن از دانه‌های روغن بوده است) در مجاورت حمام روشن می‌شده است.

*‌ چگونه یک شمع می‌تواند یک مخزن آب را گرم کند؟

اما سوال بعدی این است که چگونه یک شمع می‌تواند یک مخزن آب را گرم کند؟

در سال‌های اخیر یک مخترع مشهدی پس از ۳۰۰ سال با شبیه سازی حمام شیخ بهایی به راز این موضوع پی برد.

علی‌اصغر برهمند، رئیس انجمن مخترعان خراسان رضوی و طراح شبیه سازی حمام شیخ بهایی مدعی شد که منبع آب این گرمابه از طلا بوده و با توجه به این که طلا رساناترین فلز انتقال گرما است، با حرارت کم انرژی زیادی تولید و آب منبع گرم می‌شده است.

در طرح شبیه سازی شده به علت دسترسی نداشتن به طلا از مس استفاده شده که در حمام منازل هم قابل استفاده است و موجب صرفه جویی ۳۰ درصدی در مصرف سوخت می‌شود.

این اثر پژوهشی که به تایید انجمن مخترعان خراسان رضوی رسیده موفق به کسب دو نشان طلای سوئیس در سال ۲۰۰۶ و مدال طلای مسکو ۲۰۰۷ شده است

منبع: جوان و تاریخ


اسامی باستانی استان های ایران(عکس)

در این تایپیک با نام قدیمی و باستانی استان های ایران آشنا خواهید شد.

نام کنونی استان ↔ نام باستانی استان (بر پایه حروف الفبا) :

آذربایجان شرقی ↔ آتروپاتن

آذربایجان غربی ↔ آتروپاتن

اردبیل ↔ فیروز گرد

اصفهان ↔ آسپادانا

البرز ↔ طهران

ایلام↔ اریوجان

بوشهر ↔ ری شهر

تهران↔ طهران

چهارمحال و بختیاری ↔ ده کرد

خراسان جنوبی ↔ قهستان

خراسان رضوی ↔ خوراسان

خراسان شمالی ↔ خوراسان

خوزستان ↔ سوزیانا

زنجان ↔ خمسه

سمنان ↔ قومس

سیستان و بلوچستان ↔ سبحستان

فارس ↔ فارسستان

قزوین ↔ کسپین (کاسپین)

قم ↔ قم

کردستان ↔ سنه

کرمان ↔ کارمانیا

کرمانشاه ↔ باختران

کهگیلویه و بویر احمد ↔ کهگیلویه و بویر احمد

گلستان ↔ هیرکانیا

گیلان ↔ ورنا

لرستان ↔ لرستان

مازندران ↔ مازیندیران

مرکزی ↔ سلطان آباد

هرمزگان ↔ گمبرون

همدان ↔ هگمتانه

یزد ↔ ایساتیس

نام قدیم شهرهای مختلف ایران

اراک: سلطان‌آباد

اردبیل: فیروزگرد، اردپیل، بادان پیروز، پیروز رام

ارومیه: ارمیه، اورمیه، رومیه، رضائیه

اصفهان: انزان، گابیان، گابیه، جی، کی، اسپاهان، سپاهان، اسپهان، صفاهان، اسفاهان، اسبهان، اسفهان، اسباهان، گابا، اسپادانا، آپادان، آپادانا، رشورجی، یهودیه، اصبدانه

اهواز: جمع هوزی یا سوزی، ناصری، سوق‌الاهواز، هرمزاردشیر، رام‌شهر، اگینیس، تاریانا، اوکسین

ایلام: پشتکوه، عیلام، انزان، انشان

بابل: بارفروش

بجنورد: بیژن گرد، بوزنجرد، چرمغان

بروجرد: وروجرد، وروگرد، ولوگرد، بروگرد، اروگرد، پیروزگرد

بندرعباس: گمبرون، عباسی

بوشهر: ری‌شهر

بیرجند: برجند، برجن، برکن، بیرگند

تبریز: داوریژ (به ارمنی یعنی انتقام)، تورژ (tavrezh)

تهران: طهران (از توابع ری)

خرم‌آباد: شاپورخواست

رشت: بیه‌پس

ری: رقا، رگا، رگها، راک، راگ، پیروزرام، راگس، راجس، ری‌اردشیر، محمدیه

زابل: نیمروز

زاهدان: دزداب

زنجان: خمسه

ساری: سارویه، طوسان، زدرکرد، زادراکارتا، وَرنَه، فناکه (phanaca)، سیرینکس (syrinx)، اوهر، نارنجه کوتی

سمنان: ؟

سنندج: سنه دژ

شیراز: تی را سی ئیش

شهرکرد: ده‌کرد

شوش: شوشن یا شوشان

شوشتر: ششدر (شش دروازه)، شوشدر

 

قزوین: کژین، کشوین، کشرین

قم: ؟

کرمان: بردشیر

کرمانشاه: قرماسین، کامبادن، کرمانشه

گرگان: وُرکان، هیرکانیا، جرجان

مراغه: ماداوا، رغه، مارگیانا، افرازه‌رود، مراغا

مشهد: سناباد (از توابع طوس)

نیشابور: نشابور، نشاپور، نیشاپور، نیسابور، نیوشاهپور، نیوک شاهپوهر (Nivak - Shahpuhr)

همدان: امدانه، هگمتان، هنگمتان، اگباتان

یاسوج: تل خسرو

یزد: منسوب به یزدگرد، زندان سکندر، ایساتیس، فرافیژ

اسامی پادشاهان هخامنشی در220سال حکومت(عکس)